Скелет на диносаурусот е продаден на аукција за нешто повеќе од 6 милиони долари, а идентитетот на купувачот сè уште не е познат.
Станува збор за скелет на Горгосаурус (на грчки значи „жесток гуштер“), кој е стар околу 77 милиони години. Овој диносаурус бил поврзан со смртоносниот Т-рекс, но бил побрз и имал посилен загриз. Скелетот беше продаден на аукција на Sotheby’s, а се очекуваа понуди до 8 милиони долари.
Фосилот е пронајден во 2018 година на приватен имот во округот Чото, Монтана и се состои од 79 коскени елементи. Сите други познати скелети на Горгосаурус се во музејски збирки, така што ова е единствениот примерок од ваков вид што е во приватна сопственост. Сепак, научниците се загрижени и го гледаат како проблем за научните истражувања.
„Во мојата кариера ја имав привилегијата да ракувам со многу извонредни и уникатни предмети, но малкумина имаат капацитет да инспирираат зачуденост и да привлечат внимание како овој неверојатен скелет на Горгосаурус. Ископан е само пред неколку години и никогаш досега не бил понуден на аукција Огромно задовослтво и врв на мојата кариера е што можам да го споделам овој момент со јавноста“, рече Касандра Хатон, глобален шеф на Одделот за наука и популарна култура на Sotheby’s.
Новото истражување на фосилите на Т-рекс ја разоткрива теоријата дека кралот на диносаурусите бил погрешно разбран. Висок повеќе од 2,8 метри и 6,7 метри долг, Горгосаурус бил месојад од врвот на пирамидата кој живеел во САД и Канада за време на доцниот период на креда. Како и Т-рекс, Горгосаурус бил голем теропод со слични карактеристики како што се огромна глава со десетици остри заоблени заби и два мали предни екстремитети.
„Како главен ловец на своето време, во кој ловел во глутница од четири диносауруси, Горгосаурус бил доминантна сила и уникатен предатор“, се наведува во описот на аукцијата.
Продажбата на скелетот на Горгосаурус е втора поврзана со фосилизиран скелет на диносаурус за споменатата аукциска куќа. Во 1997 година, беше продаден фосил на Т-рекс по име Сју, и тој е еден од најголемите и најкомплетните фосили на диносауруси некогаш пронајдени. Беше купен од музејот Филд во Чикаго за 8,36 милиони долари. Името го добила по колекционерката Сју Хендриксон, која го открила во Јужна Дакота. Сју е и највредниот фосил продаден на аукција во тоа време.
Сепак, оваа продажба беше исто така контроверзна, па палеонтологот Џон В. Хогансон напиша во 1998 година за потенцијалното влијание на „растечкиот меѓународен пазар на фосили и профитерството на собирање и продавање фосили“ врз напредокот на науката. Тој беше вклучен во донесувањето на федералниот закон за заштита на фосилните ресурси во САД.
Стен е најкомплетниот скелет на Т-рекс во светот, а во 2020 година беше продаден за рекордни 31,8 милиони долари на аукција на Christie’s. Палеонтолозите стравуваа дека тоа е изгубено за науката како резултат на тоа, но во март, Министерството за култура и туризам на Абу Даби откри дека Стен ќе биде атракција во новиот природонаучен музеј, кој се очекува да биде отворен во 2025 година.
Сју останува во Музејот Филд, Стен чека нов дом, Горгосаурусот е продаден, а научниците не се задоволни што трендот продолжува.
„Според мое мислење, овој тренд има само недостатоци. Не постои закон во САД да го поддржи ова за фосилите кои доаѓаат од приватно земјиште, лесно ми е како научник да кажам дека овој фосил е важен за сите нас и треба да заврши во јавно складиште каде што може да се изучува, каде што пошироката јавност може да научи нешто и да ужива во тоа“, вели професорот П. Дејвид Поли од Универзитетот во Индијана, Блумингтон.
Фосилите од приватна сопственост припаѓаат на поединци кои можат да одлучат што сакаат да прават со нив, додека фосилите пронајдени на јавно земјиште под јурисдикција на федералната влада. Тие припаѓаат на власта, односно на народот.
Некои научници велат дека музејските збирки историски вклучуваат набавки од комерцијални извори.
„Тажен сум што има цена за диносаурусите, но тоа не е црно или бело прашање. Музеите имаат историја на купување комерцијални примероци. Тоа е храбар нов свет за науката и во свет каде скелетите од диносаурусите достигнуваат милиони, каде таму се наоѓаат научниците и музеите кои не можат да си дозволам?“, праша палеонтологот Стив Брусат.