Културата на постојана вклученост и уреди кои ветуваат изобилство информации и забава го подобруваат нашето расположение, но не спречуваат да откриеме позначајни работи
Со оглед на тоа што социјалните мрежи нудат постојан проток на информации, забава и муабет, никогаш не било полесно да се привлече вниманието на луѓето и да се извлечат од здодевното секојдневие. Но, истражувачите од Универзитетот во Бат и Колеџот Тринити во Даблин се запрашаа дали ова е навистина добра работа и ги објавија своите наоди во списанието Marketing Theory.
Два вида на досада
Досадата, како „ментална состојба на замор, немир и недостаток на интерес за нешто на што сме изложени“, генерално се смета за универзално лоша. За разлика од состојбата на „преплавеност“ (flow state) во која сме интензивно фокусирани на некоја активност и исполнети со неа, досадата би требало да се избегнува по секоја цена.
Меѓутоа, авторите на една неодамнешна студија го доведуваат во прашање тој поим. Цитирајќи го влијателниот германски филозоф Мартин Хајдегер, тие забележуваат дека веројатно постојат два вида на досада: површна и длабока.
Во лимб
Површната досада, која се јавува кај луѓето додека го трошат времето на бескорисен работен состанок или дома додека надвор врне, „не држи во неизвесност на ситуации кои не ограничуваат да го правиме она што го сакаме, а во исто време остануваме празни, во онаа мерка во која ситуацијата не задоволува“. Постојано изложени на површна досада, можеме да паднеме во состојба на длабока досада, состојба на „длабока рамнодушност кон себе и кон светот“.
Современото општество не принудува на површна досада, велат авторите на студијата. И кога сме постојано технолошки поврзани, претходно сегментираните социјални, работни и домашни животи се спојуваат, предизвикувајќи постојано нарушување и оставајќи малку време да се фокусираме на една активност. Во исто време, темпото на живот се забрзува, создавајќи „чувство на итност поради недостаток на време“, пишуваат авторите на истражувањето.
Оваа комбинација на фактори остава време за кратки напади на досада што лесно може да се одбијат со користење на социјални мрежи или други онлајн активности кои не спречуваат да паднеме во состојба на длабока досада.
Длабоката досада ги менува животите
Колку и да е болна длабоката здодевност, забележуваат авторите, таа може да доведе до повторна проценка на нечиј живот и да поттикне елиминирање на причината за нечија здодевност. Авторите ја истражуваа зголемената употреба на социјалните мрежи за време на карантинот поради пандемијата на Ковид-19. Се покажало дека не можеале да ја задржат длабоката досада на испитаниците.
Длабоката досада, покажа истражувањето, беше поттик за повторно откривање за многумина: ограничени во нивните четири ѕида, луѓето почнаа да одгледуваат растенија, научија да печат леб, да свират на музички инструменти, ги извлекуваа велосипедите од шупите и усвоија нови режими на вежбање.
Идеални услови
Изолацијата поради Ковид обезбеди „идеални“ услови за длабока досада и принуди многу луѓе да откријат нови страсти. Истражувачите веруваат дека чумата на Големата оставка (Great Resignation), во која вработените ги напуштаат незадоволителните работни места повеќе од кога било досега, всушност е поттикната од длабоката досада за време на пандемијата.
„Ова истражување ни даде можност да разбереме како културата на постојано вклучување и уредите кои ветуваат изобилство информации и забава може да ја поправат нашата површна досада, но и да не спречат да откриеме позначајни работи“, заклучуваат авторите на студијата, кои се залагаат за итна и неопходна „дигитална детоксикација“ .