П оловина од антибиотиците што ги користиме денес се варијации на соединенија откриени пред речиси еден век, за време на таканареченото златно доба на антибиотиците.
Антибиотик развиен од научниците пред околу 80 години, по што долго време беше „оставен под тепих“, може да биде едно од решенијата за растечката закана од супербактерии отпорни на лекови.
Еден од нив, стрептотрицин, изолиран во 40-тите, покажа голем потенцијал за неговата способност да лекува инфекции предизвикани од грам-негативни бактерии. За разлика од грам-позитивните бактерии, овие микроби немаат цврст клеточен ѕид што го таргетираат многу антибиотици. Во 2017 година, Светската здравствена организација (СЗО) објави листа на најопасните патогени отпорни на лекови, а повеќето од нив беа грам-негативни бактерии.
Отфрлен пред многу децении
Но, и покрај неговиот огромен потенцијал, стрептотрицинот беше отфрлен. Имено, при првичните истражувања беше откриено дека е токсичен за човечките бубрези. Патологот Џејмс Кирби од Универзитетот Харвард и неговите колеги го „откопаа“ овој заборавен антибиотик, ги истражија неговите својства и го претставија под ново име – нурсеотрицин.
„Со појавата на патогени отпорни на повеќе лекови, за кои има малку или нема достапни антибиотици за лекување, време е повторно да го разгледаме и истражиме потенцијалот на она што претходно го занемарувавме“, изјави Кирби за ScienceAlert.
Норсеотрицинот се произведува од грам-позитивни бактерии од почвата. Тоа е всушност мешавина од антибиотици, стрептотрицин F (S-F) и стрептотрицин D (S-D). Додека нурсеотрицинот и С-Д имаат токсични ефекти врз бубрежните клетки, Кирби и неговите колеги откриле дека тоа не е случај за S-F. Ова соединение сè уште е високо ефикасно во убивањето на грам-негативни бактерии отпорни на лекови, но во концентрации кои не се токсични.
Голем потенцијал
Кога беше тестиран на глувци, S-F успеа да искорени вид на бактерии кои се покажаа отпорни на бројни постоечки лекови, сите со минимално или никакво ниво на штета.
„Бактериите кои живеат во почвата во текот на еволуцијата открија како да направат антибиотик кој може да навлезе во оклопот на грам-негативните бактерии“, рече Кирби.
„Стрептотрицините се еден од резултатите на оваа постојана трка во вооружување за опстанок на бојното поле на животот. Овие соединенија нудат уникатно решение за навлегување во одбрамбените механизми на грам-негативните патогени“, додаде тој.
Сè уште не е сосема јасно како стрептотрицинот ги убива супербактериите, но се чини дека се врзува за грам-негативни бактерии и го оштетува нивното производство на протеини на поинаков начин од другите лекови. Ако научниците го разберат механизмот зад овој процес, тие можеби ќе можат полесно да развијат сосема нова класа на антибиотици кои можат да помогнат да се уништат бактериите отпорни на постоечките лекови.
Истражувањето Streptothricin F is a bactericidal antibiotic effective against highly drug-resistant gram-negative bacteria that interacts with the 30S subunit of the 70S ribosome беше објавено во списанието PLOS Biology.