Супермасивната црна дупка во центарот на нашата галаксија, Sagittarius A*, брзо се врти и го менува простор-времето околу неа, покажа новото истражување.
Време-просторот е четиридимензионален континуум кој опишува како го гледаме просторот, спојувајќи го еднодимензионалното време и тродимензионалниот простор заедно за да ја претстави ткаенината на просторот што се криви како одговор на масивни небесни тела.Тим физичари ја набљудуваа црната дупка, која се наоѓа на 26.000 светлосни години од Земјата, со опсерваторијата на NASA за рендгенски зраци Чандра, телескоп дизајниран да ги детектира емисиите на Х-зраци од жешките региони на вселената. Тие ја пресметале стапката на ротација на Стрелец А* користејќи го она што е познато како метод на одлив, кој ги разгледува радио брановите и емисиите на Х-зраци кои можат да се најдат во материјалот и гасот што ги опкружува црните дупки, инаку познати како акрециони дискови, според студијата објавенa на 21 октомври во „Месечни известувања“ на Кралското астрономско друштво.
Истражувачите потврдија дека црната дупка се врти, што го предизвикува она што е познато како ефектот на Lence-Thirring. Исто така познат како влечење рамка, ефектот на Lence-Thirring е она што се случува кога црна дупка го влече просторот заедно со неговото вртење, рече водечкиот автор на студијата Рут Дејли, професор по физика на Универзитетот Пен Стејт, која го разви методот на одлив пред повеќе од една деценија.
Од пронаоѓањето на методот на одлив, Дејли работеше на одредување на спинот на различни црни дупки и е автор на студија од 2019 година која истражуваше над 750 супермасивни црни дупки.
Со оваа ротација, Стрелец А* драматично ќе го промени обликот на простор-времето во негова близина.
„Навикнати сме да размислуваме и живееме во свет каде што сите просторни димензии се еднакви – растојанието до таванот и растојанието до ѕидот и растојанието до подот се некако линеарни, не е како да е тотално згмечен во однос на другите. Но, ако имате брзо ротирачка црна дупка, време-просторот околу неа не е симетричен – црната дупка што се врти го влече целото време-простор со себе… го гмечи простор-времето и некако изгледа како фудбалска топка“, рече Дејли.
„Промената на простор-времето не е причина за загриженост, но расветлувањето на овој феномен може да биде многу корисно за астрономите“, објасни Дејли.
„Тоа е прекрасна алатка за разбирање на улогата што ја играат црните дупки во формирањето и еволуцијата на галаксиите. Фактот дека тие се динамични ентитети кои можат да се вртат… а потоа тоа може да влијае на галаксијата во која се наоѓа ова – тоа е многу возбудливо и многу интересно“, објасни таа.
Вртењето на црната дупка има вредност од 0 до 1, каде што 0 значи дека црната дупка не се врти, а 1 е највисоката вредност на вртење. Претходно, немаше консензус за вредноста на вртењето ма Стрелец А*, додава Дејли.
Со методот на одлив, кој е единствениот метод кој користи информации и од одливот и од материјалот во близина на црната дупка, беше откриено дека Стрелец А* има аголна вредност на моментум помеѓу 0,84 и 0,96, додека црната дупка M87 *, во галаксијата Девица, оддалечена 55 милиони светлосни години од Земјата, се врти со вредност од 1 (со неизвесност поголема од плус или минус 0,2) и е блиску до максимумот за нејзината маса.