Научници од Универзитетот во Упсала во Шведска открија сосема нов начин за уништување на бактериите отпорни на антибиотици. Иако третманот досега е тестиран само на глувци, експертите сметаат дека тоа е важен чекор во борбата против опасните и отпорни патогени.
Новиот лек, како и многу други антибиотици кои се развиваат во моментот, ја таргетира двојната мембрана што ги опкружува грам-негативните бактерии; како што е Escherichia coli, која може да предизвика цревни и крвни инфекции, и Klebsiella pneumoniae, одговорна за инфекции на белите дробови, мочниот меур и крвта. Грам-негативните и грам-позитивните бактерии имаат различни клеточни ѕидови, предизвикуваат различни инфекции и различни видови на антибиотици се ефикасни против нив.
Поинаков пристап
Грам-негативните бактерии се опкружени со заштитна капсула. Оваа капсула ги спречува белите крвни зрнца (кои се борат против инфекцијата) да ги „проголтаат“ бактериите. Под капсулата, грам-негативните бактерии имаат надворешна мембрана која ги штити од одредени антибиотици, како што е пеницилинот, но исто така им овозможува на токсините да избегаат и да навлезат хранливи материи.
Научниците со години се обидуваат да влијаат на надворешната липидна мембрана бидејќи таа е клучна за функционирањето на грам-негативните бактерии. Но, експертите од Шведска примениле поинаков пристап. За време на тестирањето, тие го таргетираа ензимот LpxH. Го користат околу 70 проценти од грам-негативните бактерии и помага да се синтетизираат други клучни компоненти на надворешната мембрана – липополисахариди.
Научниците дозирале глувци на кои им биле инјектирани E. coli или K. pneumoniae отпорни на лекови еден час по инфекцијата со соединенија дизајнирани да го инхибираат LpxH. Резултатите покажаа дека со овој пристап е можно да се излечат инфекциите на крвотокот во рок од само четири часа, и тоа со само една доза.
Грам-негативни бактерии – еден од најопасните патогени
Ова е важно откритие имајќи предвид дека и двете бактерии стануваат отпорни на антибиотици достапни на пазарот. Смртта од инфекции отпорни на антибиотици беше трета водечка причина за смрт во светот во 2019 година. Бидејќи овие патогени се прилагодуваат на сегашните третмани, потребни се нови класи на антибиотици за да се намали бројот на смртни случаи, пишува Science Alert.
Половина од антибиотиците достапни на пазарот денес се всушност едноставни варијации на лекови откриени пред речиси еден век. Во 2017 година, Светската здравствена организација (СЗО) објави листа на најопасните патогени отпорни на лекови, на чиј врв се грам-негативни бактерии отпорни на најефективните класи на антибиотици со широк спектар.
„Овие резултати се ветувачки, но имаме уште многу работа пред соединенијата од оваа класа да бидат подготвени за клинички испитувања“, велат научниците од Универзитетот во Упсала. Клиничките испитувања се тестови на луѓе. Тестирањето на лекови во лабораторија или на животни е најраната фаза од развојот на третманот.
Три фази на клинички испитувања
Секој лек поминува низ три фази на клинички испитувања пред да биде пуштен на пазарот. Во првата фаза учествуваат помал број субјекти, обично помеѓу 20 и 100 (или поретко неколку стотици) и таа одредува прелиминарна проценка за безбедноста и ефективноста на лекот. Во втората фаза, ефективноста на лекот се тестира на поголем број субјекти, обично помеѓу 50 и 300, и се анализираат различни начини на администрирање дози.
Во третата фаза учествуваат најголем број учесници – од стотици до десетици илјади; во зависност од болеста за која се развива лекот. Во овој момент, одреден кандидат се споредува со плацебо за да се тестира вистинскиот успех на развиениот третман, а безбедноста дополнително се тестира и се утврдуваат несаканите ефекти.
Истражувањето насловено „Класа на антибиотици со моќна ин виво активност насочена кон синтеза на липополисахариди во грам-негативни бактерии“ беше објавено во списанието PNAS.