Вселенска карпа забележана неодамна со копнени телескопи од NASA ќе го направи токму тоа, привремено станувајќи дополнителен придружник на планетата Земја налик на Месечината.
Астероидот 2024 PT5, пријавен овој месец во Истражувачките белешки на Американското астрономско друштво, е долг само 10 метри. Астрономите пресметале дека од 29 септември до 25 ноември ќе ја обиколува планетата пред да се ослободи од гравитациониот спој и да полета во вселената.
„Тоа е прилично кул“, рече Федерика Спото, истражувач за динамика на астероиди во Центарот за астрофизика, Харвард и Смитсонијан, која не беше вклучена во откривањето. Таа додаде дека набљудувањата на PT5 од 2024 година ќе го зајакнат знаењето на научниците за видот на вселенските карпи што летаат блиску до Земјата – вклучително и оние кои повремено се удираат во неа.
Астероидите кои кружат околу планетата одредено време се нарекуваат мини-месечини. Бидејќи се толку минијатурни и брзи, тешко е да се забележат и формално да се идентификуваат. Понекогаш тие се вештачки објекти: вселенското летало Гаја на Европската вселенска агенција за мапирање ѕвезди некогаш беше помешано за астероид. Исто така и остатоци од ракети и сателити добиваат таква етикета.
„Доста често кога ќе се открие објект со орбита толку слична на Земјата, станува збор за вселенски отпад“, рече Раул де ла Фуенте Маркос, астроном од Универзитетот Комплутенсе во Мадрид и коавтор на студијата. Но, рече тој, набљудувањата на 2024 PT5 покажуваат дека „тоа е природен објект, без сомнение за тоа“.
Астероидот беше откриен на 7 август со помош на системот за последно предупредување за копнени удари на астероиди, или АТЛАС, финансиран од NASA. И според проекциите на астрономите, астероидот ќе два месеца ќе се движи околу Земјата.
Приказната за потенцијалното потекло на PT5 од 2024 година нуди чуден пресврт на заплетот. Минатото движење на астероидот сугерира дека тоа е „веројатно парче исфрлено од удар на Месечината“, рече Пол Чодас, директор на Центарот за проучување на објекти во близина на Земјата во Лабораторијата за млазен погон на NASA. Со други зборови, новата мини-месечина на Земјата би можела да биде минијатурен фрагмент од вистинската месечина.
И покрај можното лунарно потекло, објектот технички не може да се смета како мини-месечина.
За нормално да се квалификува, астероидот мора целосно да орбитира околу Земјата барем еднаш; 2024 PT5 ќе изврши орбита во облик на потковица. „Сигурно нема да заврши ниту една целосна револуција во системот Земја-Месечина оваа есен, така што не сум сигурен дека би ја класифицирал како мини-месечина“, рече Ленс Бенер, главен истражувач на програмата за истражување на астероидни радари на лабораторијата за млазен погон.
Без разлика дали е формална мини-месечина или не, астероидите кои орбитираат околу Земјата како 2024 PT5 не се само куриозитети. Многу од нив содржат благородни метали кои, еден ден, компаниите се надеваат дека ќе ги извлечат.
„Секогаш кога зборуваат за ископување астероиди, зборуваат за мини-месечини“, рече д-р Спото. Вселенска карпа богата со метал што завршува околу Земјата – можеби со помош на идно вселенско летало што ќе може да го фиксира во орбитата, ќе може да биде и цел за ископувања.
Истражувачите за планетарна одбрана се исто така заинтригирани од објекти како 2024 PT5. Тие првенствено се фокусирани на пронаоѓање објекти блиску до Земјата од 140 метри – оние кои се способни да уништат град. До денес, идентификувани се околу 11.000 вакви астероиди од вкупно предвидените 25.000. Но, има милиони помали, сè уште загрозувачки карпи блиску до Земјата, чие место на живеење останува непознато, од оние видови кои сè уште би можеле да предизвикаат голема штета и жртви доколку зафатат населено место.
