Овој октомври ќе имаме можност да бидеме сведоци на спектакуларен феномен на небото – најголемата и најсветлата Супермесечина во 2024 година.
Во земјите од англиско говорно подрачје оваа полна Месечина популарно се нарекува Ловџиска Месечина, бидејќи во минатото го означувала времето кога ловџиите ја користеле силната месечева светлина за да ловат и да подготвуваат залихи на храна за зимата.
Супермесечината ќе биде на својот врв на 17 октомври 2024 година, кога ќе достигне перигеј и ќе биде најблиску до Земјата оваа година, но спектаклот ќе биде видлив неколку дена пред и по тој датум.
Доколку времето дозволи, нема да ни треба телескоп или специјална опрема за да уживаме во овој природен феномен. Погледот на ноќното небо ќе биде извонреден бидејќи Месечината ќе изгледа поголема и посветла од вообичаеното.
Што е Супермесечина и зошто е оваа посебна?
Поради својата елиптична орбита, Месечината не е секогаш на исто растојание од Земјата.
Кога фазата на полна Месечина и перигеј се совпаѓаат, Месечината изгледа поголема и посветла од полната месечина во други периоди од годината.
Супермесечината се јавува кога Месечината е во фаза на полна Месечина и исто така е на најблиската точка до Земјата во нејзината орбита, позната како перигеј.
Специјална Ловџиска Месечина
Овој месец на ловците ќе биде посебен поради неколку причини:
Тоа ќе биде најголемата Супермесечина во годината бидејќи Месечината ќе се приближи до Земјата отколку во кое било друго време оваа година.
За време на перигејот ќе изгледа околу 15% поголема отколку кога е најдалеку од Земјата во апогеј. Иако човечкото око не може лесно да го забележи, љубителите на фотографијата и астрономијата сигурно можат.
Супермесечината исто така ќе биде околу 30% посветла од просечна полна Месечина, што значи дека овој настан буквално ќе го осветли небото. Оваа разлика во осветленоста може лесно да ја види секој без никаква опрема.
17 октомври: на оддалеченост од 357.363 километри
15 ноември: на оддалеченост од 361.866 километри
Колку е забележлива разликата?
Разликата во големината ќе биде најмногу забележлива кога Месечината изгрева или заоѓа, бидејќи тогаш таа изгледа поголема поради оптичката илузија позната како „Месечина на хоризонтот“. Имено, кога е блиску до хоризонтот, човечкиот мозок несвесно ја споредува Месечината со објекти на Земјата, како дрвја, згради или планини, што создава впечаток дека е поголема отколку кога е високо на отворено небо. Во реалноста, Месечината не ја менува големината или растојанието, туку е илузија која се јавува поради начинот на кој ги перципираме предметите во нашата околина.
Во октомври, орбитата на Месечината ќе овозможи оптимално да се совпаднат перигејот и полната Месечина, така што оваа Ловџиска Месечина ќе биде поблиску до Земјата од која било друга Супермесечина во 2024 година.
Тоа значи дека на 17 октомври ќе биде оддалечена околу 357.363 километри од Земјата, додека просечното растојание е околу 384.000 километри.
Бидејќи Месечината ќе биде поблиску на перигејот, таа исто така ќе рефлектира повеќе сончева светлина кон Земјата, правејќи ја да изгледа посветла.
Како најдобро да се набљудува Супермесечината?
Најдобар начин за набљудување на Супермесечината е да отидете на отворено подрачје со минимално светлосно загадување. Градовите со силно осветлување можат да го попречат уживањето.
Фотографите често советуваат да се фотографира Месечината веднаш штом изгрее или пред да зајде, бидејќи тогаш таа изгледа поголема поради ефектот на хоризонтот. Идеалните локации за гледање вклучуваат планини, полиња или брег, каде што небото е најчисто. Месечината најдобро се фотографира во моментот кога е видлива над познатите објекти како згради, дрвја, разни кули и слично, за да се постигне ефектот на Месечината на хоризонтот.
Ефектот на Супермесечината врз плимата и осеката
Супермесечината влијае не само на доживувањето на ноќното небо, туку и на океаните. За време на полна и млада Месечина, има повисоки плими, познати како „spring tides“.
Кога полната Месечина се совпаѓа со перигеј, плимата и осеката стануваат уште поизразени и се нарекуваат перигејски плими или понекогаш кралски плими. Тие можат да предизвикаат поплави, особено кога се придружени со временски услови како што се низок атмосферски притисок, обилни дождови и силен ветер.
Иако гравитацијата на Месечината за време на Супермесечината не е драматично посилна (таа е околу 4% поголема отколку кога Месечината е на просечно растојание), доволно е да предизвика забележително повисоки плими во одредени делови од светот. Сепак, вистинскиот ефект врз плимата зависи во голема мера од обликот на брегот и локалните временски услови.