Елон Маск, основач и директор на компанијата SpaceX, зборуваше за своите планови поврзани со ракетата Starship, како и за мисијата на Марс, која претставува негова амбициозна цел веќе со децении.
SpaceX и понатаму планира мисија на Марс за наредната година, и покрај експлозиите на мегаракетата Starship за време на тест летовите.
„Напредокот се мери според временската рамка за воспоставување на самоодржлива цивилизација на Марс“, изјави Маск за време на 42-минутна презентација зборувајќи за развојот на Starship.
Огромната ракета се состои од два елементи, и двата дизајнирани за брза повторна употреба. Тоа се бустерот Super Heavy висок 52 метри и горната фаза наречена Starship или едноставно Ship.
Starship досега има извршено девет тестови, а последниот беше во вторник, на 27 мај. За време на таа мисија, Ship достигна вселена, но наскоро доживеа аномалија, наводно поради истекување на гориво. SpaceX изгуби контрола врз него, па тој неконтролирано влезе во атмосферата над Индискиот Океан.
Ship имаше и посериозни проблеми за време на седмото и осмото лансирање во јануари и март оваа година. И двата пати експлодираше по помалку од 10 минути лет, а деловите паднаа во Атлантскиот Океан.
Маск делуваше непоколебливо по деветтиот лет, бидејќи забележа подобри перформанси на Ship во споредба со претходните две лансирања. Тој нагласи дека компанијата има огромна количина податоци за анализа.
Со сличен тон зборуваше и на снимка направена во базата Starbase, каде што се одвива производството и лансирањето на Starship.
„Со секое лансирање, особено во раните денови на Starship, добиваме сè повеќе податоци за тоа што е потребно за човештвото да стане мултипланетарно и за подобрување на Starship до точка кога конечно ќе може да транспортира стотици илјади, можеби и милиони луѓе на Марс“, рече Маск.
Starship е најголемата и најмоќната ракета во историјата. Сегашната верзија е висока 121 метар, но ракетата ќе стане уште поголема во следните години.
Следната верзија, позната како Version 3, ќе биде висока 124,4 метри. Од оваа верзија се очекува да лета до Марс и да помогне во населувањето на Црвената планета. Маск изјави дека ќе биде сигурна и дека ќе може брзо повторно да се употреби. Нејзината горна фаза ќе може да се полни со гориво во орбитата на Земјата, што е неопходно за патувања во длабок вселенски простор. Лансирањето со целото потребно гориво би оставило малку простор за товар, вклучително и луѓе и живеачки модули.
Маск изјави дека Version 3 треба да полета првпат до крајот на оваа година, а ако сè оди според планот, Starship би можел да тргне кон Марс отприлика една година подоцна.
Марс и Земјата се порамнуваат за меѓупланетарни мисии само еднаш на секои 26 месеци. Следната таква можност доаѓа наредната година, во ноември и декември, и SpaceX ќе се обиде да ја искористи. Целта е да се испратат пет ракети Starship Version 3 на Црвената планета, за да се докажат можностите на ракетата и поврзаната технологија.
Тоа ќе бидат само Ship-ови, бидејќи Super Heavy бустерите ќе се враќаат на Земјата набргу по лансирањето, за инспекции и подготовка за нов лет. Во овие три случаи, Ship нема да има човечка екипа, но таму ќе бидат хуманоидни роботи Optimus, кои ги произведува компанијата Tesla на Маск.
„Тоа би била епска слика – да се види Optimus како шета по површината на Марс“, рече Маск.
Сепак, нема да биде лесно да се оствари планот за 2026 година. Најголемиот предизвик е усовршувањето на полнењето со гориво на Ship во орбитата.
„Ќе се обидеме да ја искористиме таа можност, ако имаме среќа. Мислам дека шансите сега се 50:50“, смета тој.
Ако Starship навистина полета кон Марс следната година, SpaceX ќе ги зголеми амбициите и активностите и ќе испрати околу 30 Ship-ови кон Црвената планета во периодот меѓу 2028 и 2029 година, а на тие летови можно е да има и луѓе.
„Ако првите мисии бидат успешни и слетаат на Марс, ќе испратиме луѓе на Црвената планета и ќе почнеме да градиме инфраструктура. Или, за да бидеме сигурни, можеби ќе направиме две епизоди со Optimus, додека третата ќе вклучува луѓе. Ќе видиме“, откри Маск.
SpaceX веќе трага по можни локации за изградба на град на Марс. Тоа ќе биде релативно оддалечена локација од мразовите полови на Марс, со достапен мраз, и треба да биде релативно рамна за да бидат полесни слетувањата и лансирањата на ракетите. Главен кандидат моментално е Arcadia Planitia – вулканска рамнина на северната хемисфера на Црвената планета.
Сто Ship-ови би можеле да полетаат кон Марс за време на третиот лансирачки прозорец меѓу 2030 и 2031 година, односно околу 500 Ship-ови во прозорецот во 2033 година.
Крајната цел е изградба на одржлив град на Марс кој ќе може да опстане независно од Земјата. Во таков град најверојатно би живееле повеќе од милион луѓе, а би барал транспорт на милиони тони товар преку длабокиот вселенски простор. Градот би се градел и опслужувал со помош на Starship висока 142 метри.
Кога градот ќе биде подготвен и „зрел“, неколку Ship-ови би можеле да доаѓаат и заминуваат за време на секој прозорец за лансирање.
