X-59 е нов експериментален авион на NASA, дизајниран да го пробие звучниот ѕид без создавање на силните звуци кои обично се поврзуваат со суперсоничниот лет.
Откако излезе од објектот Plant 42 на Американското воено воздухопловство (USAF), X-59 полета од регионалниот аеродром Палмдејл во Калифорнија на 28 октомври, покажуваат податоците од системот за следење на летови Flightradar24. Аеродромот и објектот на USAF ја делат истата писта.
Набљудувачи и фотографи објавија видеа и фотографии на социјалните мрежи, прикажувајќи го радикално издолжениот X-59 како полетува, пред да се упати северно од Палмдејл. Фотографот Џарод Хамилтон го фатил моментот кога X-59 се одвојува од земјата, изведувајќи стрмно искачување над пустината Мохаве.
NASA не го најави јавно летот однапред, но по летот, вршителот на должноста администратор на НАСА, Шон Дафи, го пофали тестот во изјава за Локхид Мартин. X-59 е дизајниран од НАСА, а изграден од компанијата Локхид Мартин во познатиот погон Skunk Works во Палмдејл.
„X-59 е симбол на американската инвентивност. Американскиот дух не познава граници. Тоа е дел од нашиот ДНК — желбата да одиме подалеку, побрзо и дури потивко од кога било досега. Оваа работа ја одржува американската лидерска позиција во авијацијата и има потенцијал да го промени начинот на кој јавноста патува“, изјави Дафи.
Во соопштението на Локхид Мартин се додава дека X-59 „функционирал точно како што беше планирано“ за време на својот прв лет.
Според патеката на летот, X-59 летал во овална траекторија во облик на „тркачка патека“ над американската воздухопловна база Едвардс нешто повеќе од еден час, пред да слета.
Центарот на NASA за истражување на летови „Армстронг“ се наоѓа токму во оваа база. По првиот лет, X-59 ќе остане таму, каде ќе помине низ серија тестирања што ќе вклучуваат летање над микрофони поставени низ пустината и следење од други летала опремени со специјални сензори за мерење на воздушните ударни бранови.
X-59 е дизајниран да може да лета побрзо од брзината на звукот без создавање на гласни ударни бранови кои можат да ги вознемират луѓето на земјата. Поради тие удари, суперсоничните летови се забранети над копно во САД уште од 1973 година.
Но, NASA се надева дека тоа ќе се промени. Ако X-59 успее да докаже дека „тивок“ суперсоничен лет е можен, ограничувањата за пробивање на звучниот ѕид над населени подрачја во САД би можеле еден ден да бидат укинати, што би овозможило комерцијални суперсонични летови. Големите брзини на ваквото патување би можеле да бидат од огромна корист и во случаи на катастрофи, медицински транспорт и други индустрии.
Во таа насока, американскиот претседател Доналд Трамп претходно оваа година издаде извршна наредба со која ја задолжи Федералната управа за авијација (FAA) да почне да презема чекори за укинување на забраната за суперсонични летови над САД.
Неколку американски компании, исто така, развиваат летала со цел воведување на нова ера на суперсонични патувања. Во јануари 2025 година, авионoт XB-1 на компанијата Boom Supersonic, со седиште во Колорадо, првпат го проби звучниот ѕид — што беше и првиот случај независно развиен комерцијален авион да постигне суперсоничен лет над континенталниот дел на САД.
