Научници спроведоа најново истражување кое ги анализираа климатските податоци и човечките останки во период од 50.000 години, и открија врска помеѓу минатите климатски промени и намалувањето на големината на човечкиот мозок.
„Со оглед на неодамнешните трендови на глобалното затоплување, од големо значење е да се истражи и разбере влијанието на климатските промени врз големината на човечкиот мозок и човековото однесување“, пишува во студијата когнитивниот научник Џеф Морган Стибел од Природонаучниот музеј во Калифорнија.
За време на истражувањето, експертите забележаа како големината на мозокот на 298 примероци се променила во последните 50.000 години и како овие промени се поврзани со податоците за глобалната температура, влажност и врнежи. Тие забележале дека кога глобалната температура се зголемила, просечната големина на мозокот значително се намалила.
Пораст на температурите во холоценот и намалување на човечкиот мозок
Стибел и неговите колеги ги анализирале податоците за големината на черепот од десет одделни студии, кои вклучиле вкупно 373 мерења од 298 човечки коски кои опфаќаат 50.000 години. Тој ги вклучил димензиите на телото приспособени за географскиот регион и полот во проценките за да се процени големината на мозокот, пишува Science Alert.
Останките се класифицирани во четири групи врз основа на периодот во кој живееле луѓето: останки стари 100 години, 5.000 години, 10.000 години и 15.000 години. Потоа ја споредил големината на мозокот со четири климатски истражувања, вклучително и температурни податоци од Европскиот проект за ископување мраз на Антарктикот (EPICA), ледено јадро C.
Имено, за време на анализата на леденото јадро Ц, експертите дошле до точни мерења на температурата на површината од пред повеќе од 800.000 години. Во последните 50.000 години се случил последниот глацијален максимум, што предизвикало просечните температури да бидат пониски до крајот на доцниот плеистоцен. Потоа, во холоценот, просечните температури се зголемија, што не доведе до денес.
Анализата покажала општ модел на промена на големината на мозокот кај луѓето, што е во корелација со климатските промени, односно со зголемување или намалување на температурата. Забележано е дека за време на затоплувањето на Холоценот, просечната големина на мозокот на луѓето се намалила за повеќе од 10,7 проценти.
„Дури и мало намалување на големината на мозокот кај луѓето денес може значително да влијае на нашата физиологија“
„Изгледа дека промените во големината на мозокот се случуваат илјадници години по климатските промени“, објаснува Стибел. Оваа еволутивна шема се случила во релативно краток временски период, во опсег од 5.000 до 17.000 години, а трендовите сугерираат дека моменталното глобално затоплување може да има негативни ефекти врз човековите когнитивни способности.
„Дури и малото намалување на големината на мозокот кај луѓето денес би можело значително да влијае на нашата физиологија, на начини кои во моментов се неразбирливи“, пишува Стибел во студијата. Анализата покажа дека влажноста и врнежите исто така влијаеле на големината на мозокот. Иако температурата е позначаен фактор, беше пронајдена слаба корелација помеѓу сушните периоди и малку поголемиот волумен на мозокот.
Сè уште има прашања за тоа што точно предизвикува варијации во големината на човечкиот мозок. Резултатите покажуваат дека климатските промени се поврзани со разликите во нејзината големина, но се чини дека климата не ги објаснува сите еволутивни варијации.
Според Стибел, фактори на екосистемот, како што се нивоата на грабливост, индиректните климатски ефекти, како што се вегетацијата и нето примарното производство, или неклиматските фактори како културата и технологијата, исто така, може да придонесат за промени во големината на мозокот.
„Резултатите сугерираат дека климатските промени ја предвидуваат големината на човечкиот мозок, а одредени еволутивни промени во мозокот може да бидат одговор на стресот од околината“, заклучува Стибел.
Истражувањето Climate Change Influences Brain Size in Humans беше објавено во списанието Brain, Behavior and Evolution.